SZKOŁA
Na potrzeby kolonistów olęderskich w południowej linii siedliskowej wydzielono działkę o powierzchni 15 mórg, położoną w bezpośrednim sąsiedztwie zagród osadników.
Powstanie szkoły można wiązać z okresem lat 20. XIX w., kiedy to powstało stowarzyszenie szkolne, które postawiło budynek szkoły wraz z zapleczem.
Szkoła zbudowana była z drewna, kryta gontami.
Na terenie szkoły znajdowała się również drewniana stodoła z oborą również kryta gontami.
Do 1844 r. nauczycielem w Janowie był Krystian Damitz i uczęszczały do niej dzieci wyznań ewangelickiego i katolickiego.
Program nauczania obejmował umiejętności czytania i pisania w języku niemieckim oraz rachunki.
Jednym z podstawowych przedmiotów była religia a każdy dzień nauki rozpoczynał się i kończył modlitwą.
Szkoła do roku 1857 miała status szkoły elementarnej, czyli przekładając na dzisiejsze czasy- szkoły podstawowej, dającej minimum wykształcenia.
W wyniku przejścia części mieszkańców Mileszek do założonej szkoły w Mileszkach i mniejszej liczby uczniów w Janowie, mieszkańcy wystąpili o zmianę nazwy szkoły z elementarnej na religijną (wyznaniową) – ewangelicką.
Dzieci które uczęszczały do szkoły były głównie wyznania ewangelickiego (część katolickiego) i pochodziły głównie z okolic Janowa, Ner, Henrykowa a w późniejszych czasach dołączyły dzieci ze Stoków i Bud Stockich.
Według rozporządzenia z 1849 r. szkoły ewangelickie i ich nauczyciele przeszły pod nadzór Konsystorza, natomiast nauczyciela- pełniącego także funkcję kantora – wybierał pastor wraz z dozorem cmentarnym.
Wg raportu rocznego
“O stanie szkoły religijnej Ewangelickiej w kolonii Janowie w Parafii Ew. Nowosolna w Powiecie Łodzinskim w Gubernii Petrokowskiej za rok szkolny 1872-1873” – w szkole był jeden oddział, gdzie nauczycielem był 23 letni Krystian Fejfer.
Zapisanych było 33 osoby z czego 19 to uczniowie a 14 to uczennice.
8 osób było wyznania Rzymsko-Katolickiego, a 25 to Ewangelicy.
Lekcje wykładane były przed południem, a uczniowie używali książek przepisanych.
Opiekunem szkoły był N.A. Biedermann.
W 1866 roku część gruntu należącego do szkoły została zajęta pod nowe połączenie kolejowe miasta Łódź z koleją Warszawsko- Wiedeńską.
Grunt został wyceniony na 93 ruble i 75 kopiejek.
Część z pozyskanych pieniędzy miała zostać przeznaczona na naprawę zabudowań szkolnych, lecz docelowo pieniądze zostały przekazane na wynagrodzenie nauczyciela/ Kantora.
Naprawa zabudowań szkolnych została przesunięta na kolejne lata.
Jedyne zdjęcia szkoły z Janowa które przetrwały do dnia dzisiejszego, to zdjęcia z lat 30. XX w. zamieszczone w publikacji
“Neu – Sulzfeld/ Nowosolna, 23. Mai 1801 – 17. Januar 1945. Ein Gedenkbuch”
z 2011 roku autorstwa: Heinrich A. Scholer,
które przedstawia dzieci z nauczycielem przed szkołą.
