CMENTARZ

EWANGELICKO – AUGSBURSKI Z XIX W.

Cmentarz ewangelicko – augsburski z XIX w. na Janowie to ostatnie świadectwo po kolonii Janów, które przetrwało do naszych czasów.

Jest to obecnie jeden z najstarszych zabytków na Widzewie pamiętający dawną wieś olenderską Janów, założoną przez Jana Konstantego Stetkiewicza w 1790 roku.

Cmentarz położony jest w Łodzi przy ul. Augustów (wejście od ul. Rokicińskiej)

na działce oznaczonej geodezyjnie numerem 5/1 w obrębie W-34,

wpisany jest do Gminnej Ewidencji Zabytków i znajduje się w zarządzeniu

nr 6843 /VIII/21 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 26 marca 2021 r.

Dokładna data utworzenia cmentarza na Janowie, w świetle dostępnych dokumentów jest trudna do stwierdzenia.

Można przypuszczać że powstanie cmentarza wiąże się z okresem lat 20. XIX w. kiedy powstało stowarzyszenie szkolne, które wystawiło szkołę przy obecnej ulicy Kosodrzewiny na której miał powstać również cmentarz.

Wiadomo, że w 1837 r. istniał cmentarz w Augustowie podległy parafii łódzkiej, natomiast w Janowie wchodził w struktury parafii w Nowosolnej – oba nie były ogrodzone.

Wiadomo, że na cmentarzu w Janowie chowane były osoby wyznania ewangelickiego zamieszkałe w Janowie, ale również z Ner, Henrykowa i Mileszek.

Od lat 50. XIX w. cmentarzem zarządzały dozory cmentarne, złożone z przedstawicieli kilku kolonii, wtedy również został ogrodzony.

Konsystorz z dn. 21 marca 1851 r.

 

W dn. 7 lutego 1851 r. wybrany został  Dozór Cmentarzowy na kolonii Janów w Parafii Ewangelicko- Augsburskiej Nowosolna.

W skład dozoru cmentarzowego weszły osoby:

1. Jan Stelcer  – rolnik w Kolonii Janów, lat 40 mający- urodzony w Antoniewie gminie Stoki w powiecie Łęczyckim dnia 12 czerwca 1811 roku 

2. Wilhelm Koch – rolnik w kolonii Henrykowie, lat 31 mający, urodzony w Koło w powiecie Konińskim dnia 3 września 1820 r.

3. Gottlieb Gruning  – rolnik w kolonii Nery, lat 31 mający, urodzony w Janowie gminie Mileszki dnia 31 stycznia 1820 roku.

Którzy przy pomocy Wójta Gminy Mileszki przestrzegać będą, aby ogrodzenie cmentarza w dobrym było stanie utrzymywane i nikt bez wiedzy i pozwolenia na piśmie przez Pastora wydanego nie był pochowany, w szczególności zaś Jana Stelcer kassyerem, a Wilhelma Koch kontrolerem obiera.

W Karcie Cmentarza znajdującej się w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Łodzi, sporządzonej w kwietniu 1986 roku można przeczytać, że ostatni pochówek był w tym miejscu w roku 1951.

Teren cmentarza jest bardzo zarośnięty przez

samosiejki klonów,

przykryty gęstym dywanem bluszczu,

który porasta zabytkowe tablice nagrobne.

Na terenie do dziś znajdują się widoczne płyty nagrobne wykonane z lastryko, jak i obrzeża grobów, które najlepiej widać poza miesiącami, kiedy wszystko kwitnie i budzi się do życia.

Już w 1986 roku Państwowa Służba Ochrony Zabytków w Łodzi informowała o stanie zachowania cmentarza:

Teren traktowany jako śmietnik.

TAK JEST DO DZIŚ!

Dodatkowo, na części zabytkowego cmentarza został utworzony

parking dla samochodów!

Poniżej fragment bloga, który opisuje działania jakie zostały podjęte, by cmentarz zaczął przypominać zabytkowe miejsce pochówku, a nie składnicę materiałów budowlanych.

Premiera filmu ZAPOMNIANY CMENTARZ NA JANOWIE

Premiera filmu ZAPOMNIANY CMENTARZ NA JANOWIE

Dziś małe podsumowanie, bo to jednak ważny dzień- premiera filmu i po części zwieńczenie projektu stypendium, ale nie do końca. Ale po kolei… 6 lat temu, w 2016 roku skontaktował się ze mną Sebastian Szymalak, który pokazał mi jedno miejsce znajdujące się blisko...

czytaj dalej
NA CMENTARZU BEZ ZMIAN

NA CMENTARZU BEZ ZMIAN

Byłem dziś zrobić kilka zdjęć na cmentarzu. Ta pora roku powoduje, że znikają groby pod grubą warstwą liści i krzaków. Na wprost cmentarza otworzono nowy zakład stolarski do którego podjeżdżają samochody i mogłem zauważyć, że  cmentarz nabrał nowej funkcji. Prócz...

czytaj dalej
TABLICZKI KIERUJĄCE NA CMENTARZ- SUKCES

TABLICZKI KIERUJĄCE NA CMENTARZ- SUKCES

19.08.2022 r. to dla zabytkowego Cmentarza Ewangelicko- Augsburskiego na Janowie z XIX w. ważna data - założenie tabliczek kierunkowych, informujących o kierunku gdzie znajduje się zabytkowy cmentarz. O tabliczkach pisałem wcześniej, dzisiaj finał.   Zgodnie z...

czytaj dalej
DROGA DO CMENTARZA – URZĄD MIASTA REAGUJE

DROGA DO CMENTARZA – URZĄD MIASTA REAGUJE

O drodze prowadzącej do cmentarza już było wcześniej, ponieważ jest to temat kluczowy w dostępie do XIX w. zabytku.Zaznaczony na zdjęciu powyżej na czerwono fragment, to droga na cmentarz prowadząca od ul. Rokicińskiej. Ostatni z postów jaki powstał w tej sprawie...

czytaj dalej
KSIĄDZ MARCIN UNDAS NA WIZJI LOKALNEJ

KSIĄDZ MARCIN UNDAS NA WIZJI LOKALNEJ

Dzisiaj miałem przyjemność oprowadzać po cmentarzu księdza (byłego proboszcza parafii Ewangelicko-Augsburskiej pw. Opatrzności Bożej ze Zgierza) Marcina Undasa. Z księdzem Marcinem miałem już okazję się spotkać wcześniej, na seminarium "Cmentarze - milczący świadkowie...

czytaj dalej
WŁAŚCICIEL ZAMYKA DOJŚCIE NA CMENTARZ!

WŁAŚCICIEL ZAMYKA DOJŚCIE NA CMENTARZ!

Od początku z dojściem na Cmentarz ewangelicko - augsburski z XIX w. był problem, ponieważ właściciel terenu "nie życzył" sobie, aby ktoś mógł zabytek oglądać z bliska. Paradoks sytuacji polega na tym, że aby dojść do zabytku, trzeba przejść po jego terenie. Pisałem...

czytaj dalej